Bệnh sốt xuất huyết – không thể lơ là
Theo thống kê của Trung tâm Y tế huyện Hóc Môn, tính từ đầu năm 2019 đến ngày 18-2, trên địa bàn huyện
ghi nhận hơn 820 trường hợp mắc sốt xuất huyết (SXH), 75 ca sởi và 84 ca bệnh tay chân miệng.
Trước đây, bệnh SXH được cho là bệnh của trẻ em, tuy nhiên hơn 10 năm nay tỷ lệ bệnh nhân SXH người
lớn (trên 15 tuổi) xấp xỉ 50% trong tổng số ca bệnh ghi nhận được. Các trường hợp tử vong do SXH hầu hết
ghi nhận trên bệnh nhân có cơ địa béo phì, bệnh mạn tính; một số trường hợp tử vong ở người lớn còn do
chủ quan tự điều trị tại nhà, đến bệnh viện trễ.
Bệnh SXH lây từ người bệnh qua người lành qua sự hút máu của muỗi vằn Aedes aegypti. Với khí hậu nhiệt
đới, nóng ẩm và nằm trong vùng lưu hành của muỗi vằn, mật độ dân cư đông đúc, tốc độ đô thị hóa, xây
dựng và phát triển hạ tầng nhanh chóng càng làm tăng nguy cơ lây lan bệnh.
Để chủ động phòng chống SXH cần làm tất cả những gì có thể để không bị muỗi đốt và không cho muỗi phát
triển. Do đó các biện pháp diệt muỗi, diệt lăng quăng tại mỗi nhà cần được thực hiện tự giác và đồng bộ bởi
chính mỗi người dân.
- Ngay từ khi chưa có ca bệnh, các điểm nguy cơ phát sinh lăng quăng của từng xã – thị trấn phải được lập
danh sách để đưa vào lịch giám sát thường xuyên. Việc xử lý lăng quăng tại các điểm nguy cơ này là trách
nhiệm của chính người chủ sở hữu phải thực hiện hàng tuần để không phát sinh trung gian truyền bệnh cho
mọi người xung quanh. Việc giám sát của nhân viên y tế và chính quyền có vai trò hướng dẫn, nhắc nhở sự
tuân thủ của chủ sở hữu, chứ không làm thay chủ nhân.
Đối với những chủ sở hữu không chấp hành các hướng dẫn của nhân viên y tế hoặc chính quyền sẽ được xử
lý theo quy định của pháp luật. Năm 2018; đoàn kiểm tra phòng, chống dịch huyện đã tham mưu UBND
huyện ban hành 14 quyết định xử phạt đối với 2 vựa ve chai, 5 hộ buôn bán, 3 hộ gia đình, 3 quán cà phê, 1
địa điểm thu mua vỏ xe; UBND các xã – thị trấn đã kiểm tra và ban hành 12 quyết định xử phạt đối với 8 hộ
dân, 1 hộ chăn nuôi, 2 công ty và 1 nhóm trẻ độc lập.
- Diệt lăng quăng: là biện pháp căn cơ nhất để phòng chống bệnh SXH và được khuyến cáo thực hiện
thường xuyên tại mỗi nhà, mỗi cơ quan tổ chức. Tuy nhiên để chiến dịch này thành công thì rất cần sự tham
gia của mọi người, mọi gia đình truy tìm và loại bỏ ngay những ổ lăng quăng trong chính căn nhà hay nơi làm
việc của mình. Đối với những nơi công cộng thì cơ quan chủ quản và chính quyền địa phương phải có trách
nhiệm thực hiện.
- Phun hóa chất diệt muỗi trưởng thành: Muỗi truyền bệnh SXH không có tập tính đậu nghỉ trên tường nên
không thể áp dụng kỹ thuật phun tồn lưu để diệt muỗi như đối với phòng chống sốt rét. Để diệt muỗi SXH kỹ
thuật phun không gian được áp dụng khi dịch bệnh đang lan nhanh và tuân theo chỉ định chuyên môn về thời
gian, phạm vi thực hiện. Nhưng song song đó, thì diệt lăng quăng vẫn phải được thực hiện nghiêm túc và
thường xuyên để đảm bảo hiệu quả của phun hóa chất. Vì với kỹ thuật phun không gian, các hạt hóa chất chỉ
lơ lửng trong không gian với thời gian ngắn (vài giờ) và chỉ diệt được những con muỗi bay trong thời gian
này; những con muỗi nở ra sau đó sẽ không bị ảnh hưởng. Ngay trong khi kỹ thuật phun hóa chất diệt muỗi
được triển khai thì cũng cần có sự hợp tác của mọi người để thực hiện phun hóa chất vào bên trong nhà vì
muỗi SXH hoạt động và hút máu trong nhà.
- Khi nhà có ca bệnh: cần đi khám bệnh tại cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng. Tất cả các ca
bệnh đến khám hay nhập viện đều được xem là ca chỉ điểm để từ đó các trạm y tế tiến hành điều tra mở
rộng, đánh giá tình hình bệnh tại địa phương mình để có kế hoạch xử lý cho phù hợp.
Tổ chức Y tế thế giới nhận định bệnh SXH là một trong những bênh truyền nhiễm do vi rút lây lan mạnh và
nhanh, ảnh hưởng đến rất nhiều quốc gia nhiệt đới và cận nhiệt đới. Phòng ngừa SXH bằng nhiều biện pháp
diệt muỗi, diệt lăng quăng ngay trong chính ngôi nhà của mỗi người và cần có sự chung tay của cả cộng
đồng. Ý thức phòng bệnh SXH của mỗi người mỗi nhà phải biến thành hành động: thường xuyên truy tìm và
loại trừ ổ lăng quăng ngay trong chính nơi mình sinh sống và làm việc. Làm được như vậy thì mới có thể bảo
vệ bản thân và gia đình không bị sốt xuất huyết.
(Nguồn: Trung tâm Y tế dự phòng tp.HCM)